KOSMOS – een veelzijdig megaproject
Rijkswaterstaat heeft de afgelopen jaren een zogeheten contractopname verricht, een inventarisatie van de staat van onderhoud van alle objecten die zij beheert. Werden er vroeger vervolgens bestekken aanbesteed, tegenwoordig krijgen aannemers vraagspecificaties voorgelegd. Een aannemer draagt in zijn offerte oplossingen aan, waarin verwerkt zijn de levensduur, de mate van verkeershinder die de opdracht veroorzaakt en uiteraard de prijs. Via een aantal formules rolt daar dan de aanbestedingssom uit. Ook Van der Ende deed mee aan het verwerven van een aantal opdrachten. Het resultaat is het Kosmos-project: 21 objecten in de provincies Noord-Brabant en Limburg.

Kosmos staat voor Kunstwerk Onderhoud Samen met de Markt Onder Systeemgerichte contractbeheersing. Een hele mond vol. Harry Boogert, hoofd projectleiding Kosmos, Ries Blom, projectcoördinator Kosmos, Henk Ras, verftechnisch inspecteur en arbovertegenwoordiger bij Kosmos en Richard Draër, hoofd van het bedrijfsbureau, speciaal gericht op de arbo- en milieuwetgeving geven tekst en uitleg over het enorme project.

“Alle objecten – kunstwerken – in Nederland die onder Rijkswaterstaat vallen, werden per twee provincies aanbesteed,” steekt Harry Boogert van wal. “Voor ons kwam het duo Noord-Brabant en Limburg eruit. In totaal 21 objecten moeten we volgend jaar oktober gereed hebben. Aanvankelijk stonden er twee seizoenen voor, maar die heeft Rijkswaterstaat in verband met andere contractors teruggebracht tot ruim één jaar. Het gaat om een order van zo’n elf miljoen euro; dat is gezien de bedrijfsomvang van Van der Ende en het betrekkelijk korte tijdsbestek waarin het karwei geklaard moet zijn, een megaproject.”

Precieze eisen
“In die vraagspecificaties is aangegeven aan welke eisen het object gedurende de garantie periode moet voldoen,” zegt Richard Draër. “De opdrachtnemer moet aangeven hoe hij aan die eisen zal gaan voldoen.” Harry Boogert vult aan: “Vervolgens moet de opdrachtnemer in overleg met Rijkswaterstaat oplossingen voor elk afzonderlijk object uitschrijven. Uiteindelijk moet daar na de nodige aanpassingen en wijzigingen dan een versie uitkomen die voor Rijkswaterstaat acceptabel is.”

Hij vervolgt: “In september werd de planning opgesteld en werden de werkplannen gedetailleerd gereedgemaakt. In wezen is daarmee een eigen bestek geschreven. Eind september, begin oktober gaat het eigenlijke veldwerk van start. In 2007 werken er naar schatting 15 à 20 medewerkers van Van der ende aan, in 2008 zal dat aantal sterk worden verhoogd tot 35 à 40. Een deel van het werk zal in shop worden uitgevoerd, dat wil zeggen in de werkplaats van Van der Ende in IJmuiden. Het betreft de demontabele en vervoerbare delen van een object.”

Stuw bij Roermond
Het eerste project dat wordt aangepakt – gedeeltelijk als shopproject – is de stuw bij Roermond. Deze wordt gedemonteerd en de delen worden naar IJmuiden gebracht waar ze worden geconserveerd bij KBR Staalstraalin IJmuiden ons zusterbedrijf. Ries Blom: “Brugdelen, jukken, schuiven, alles wordt gestraald en corrosietechnisch geconserveerd. Het gaat in totaal om 54 schuiven, achttien jukken en zeventien brugdelen. Logistiek is het ook een karwei met een behoorlijke impact. De brugdelen en de schuiven moeten namelijk te allen tijde beschikbaar blijven: in noodsituaties moeten de onderdelen meteen terug en herplaatst kunnen worden, nat van de verf of niet.”

Een ander bijzonder project zijn de twee monumentale bruggen bij Bunde en Geulle. Het gaat om twee boogbruggen van circa 60 meter lengte met een geklonken constructie uit de jaren ’30 van de vorige eeuw. Wegens de karakteristieke constructie met die klinknagels vallen ze onder monumentenzorg. “Daarom moeten de reparaties met authentieke materialen worden verricht, waarbij de voorkeur uitgaat naar hergebruik van de oorspronkelijke onderdelen. Meestal lukt dat ook wel. Bijzonder is dat de lagen met loodijzermenie er vanaf moeten worden gehaald, omdat die menie sinds half jaren ’90 verboden is. Dat werk moet onder zo veilig mogelijke omstandigheden gebeuren en het afval moet ook veilig worden afgevoerd,” aldus Ries Blom.

Vijf ophaalbruggen
Het onderhoudswerk aan vijf ophaalbruggen rondom Eindhoven, over de Zuid-Willemsvaart en het Wilhelminakanaal, is ook een aansprekend deel van het Kosmosproject. “Het werk daar wordt gerealiseerd in veertien dagen per ophaalbrug. In september werd de eerste brug bij Stad van Gerwen volledig gedemonteerd en in shop geconserveerd. Kosmos is een behoorlijk veelzijdig project, waar heel veel bij komt kijken”, besluit Harry Boogert.